"Prowincja" - omówienie numerów
„Prowincja” nr 4 - 2016
I proszę, początek kalendarzowej zimy – jak w zegarku – przywiał z orkanem „Barbara” czwarty tegoroczny numer kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. Bieżącą edycję, liczącą 208 stron, tradycyjnie już zdobi na okładce barwna reprodukcja grafiki Mariusza Stawarskiego, utrzymana w „baśniowej” konwencji (tym razem obrazującego mężczyznę z potężnym dzbanem – z którego wysypują się gwiazdy). Do pisma dołączono książkę Jerzego Kosacza Epizod nazywany życiem – zawierającą poezję, prozę, szkice i grafiki niedawno zmarłego artysty (z posłowiem Leszka Sarnowskiego). Do tej publikacji odniesiemy się w swoim czasie, osobno. A co wewnątrz bieżącego numeru? Między innymi:
poezja: kilkanaście wierszy Wojciecha Borosa, Jerzego Fryckowskiego i Jolanty Steppun;
proza: Tomasz Stężała (opowiadanie „125 sekund”), Zuzanna Gajewska (mikroopowiadania „Mama”, „Coming out”, „Miłość jest brzydka”);
esej: Andrzej C. Leszczyński „Okruchy”; Katarzyna Kuroczka „Historia pewnej podróży, czyli Galicja Beksińskiego i chłopaków z Sanoka”, Andrzej Kasperek „>Żuławy w literaturze polskiej< - prolegomena do książki, która powinna powstać”;
'Rozmowa Prowincji': „Przyjechali 'świrowiercy', czyli jubileusz Pogranicza” - z Krzysztofem Czyżewskim rozmawiają Andrzej Kasperek i Leszek Sarnowski (część 2);
'Kultura się liczy': Piotr Wyszomirski „Kongres Kultury Pomorskiej”, Marta Wiloch „W kulturalnym barze szybkiej obsługi”, Leszek Sarnowski „Biznes – kulturze”;
'Wędrówki po prowincji': Karolina Ciechorska-Kulesza „Województwo elbląskie i kłopoty z tożsamością...”, Rolf Fieguth „Impresje żuławskie. Notatki z podróży potomków Agaty i Petera Wiebe”, Aleksandra Paprot „Spotkanie z potomkami mennonitów z Żuław i Powiśla. Wizyta rodziny Wiebe w Stogach”, Andrzej Kasperek „ Nowa szansa dla żuławskich zabytków” i „Żuławski Park Historyczny – to już pięć lat”, Małgorzata Łukianow-Tukało „Doświadczanie lokalnej historii – relacja z warsztatów”;
'Na tropach historii': Bogumił Wiśniewski „Odkryte freski w katedrze kwidzyńskiej”, Janusz Namenanik „Dzierzgoński dom kata”, Andrzej Lubiński „Postolin na łamach polskiej prasy -w latach 1919-1939”, Łukasz Kępski i ks. Paweł Potoczny „Parafia św. Mikołaja w Cyganku/Żelichowie”, Wiesław Olszewski „Ruiny śluzy w Marzęcinie – Żuławska zagadka”;
'Zamek w Sztumie – w poszukiwaniu nowej funkcji': „Najnowsza historia zagospodarowania zamku w Sztumie” (oprac. J. Ryszkowski), Leszek Tabor „Zielone światło dla zamku”, Arkadiusz Dzikowski „Na zamku czas płynie wolno”, Leszek Sarnowski „Zamek zamurowanych szans i nowych nadziei”;
'Biografie. Wspomnienia': Agata Janik „>Cichociemnego< historia bez happy endu”, Teodor Sejka „Zapach wędzonego dorsza na placu Stalina. Sztumskie wspominki z domieszką liryki”;
'Muzyka – Teatr': Wacław Bielecki „Szalone Dni Muzyki i Warszawska Jesień”, Jan Chłosta „Związki Feliksa Nowowiejskiego z rodzinną Warmią”, Leszek Sarnowski „Żeby nie trzeba było kraść i krzywdzić się nawzajem...” - rozmowa z Leszkiem Możdżerem;
'Galeria Prowincji': Leszek Sarnowski „U nas w domu malowanie było od zawsze” - rozmowa z Anną Albrecht;
'Recenzje': omówienia dziewięciu nowych książek – poetyckich, eseistycznych i dokumentalnych.
Kwartalnik, poza lokalną dystrybucją, osiągalny w sprzedaży wysyłkowej (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.).
(grudzień 2016)
-----------------------------------------------------------------------------------------
„Prowincja” nr 3 - 2016
Mamy jesień i trzeci tegoroczny numer (3/2016) kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. Bieżące wydanie, podobnie jak poprzednie, liczy 200 stron. Z urzekającym projektem okładki Mariusza Stawarskiego – oto zbieracz wspina się na drzewo po drabinie, by zrywać nie jabłka czy gruszki, a... książki. Sztum (gdzie matecznik pisma) od kilku lat konsekwencją i regularnością stoi – to już dwudziesty piąty numer. Oby pary starczyło na następne dwadzieścia pięć. I kolejne. A co wewnątrz? Między innymi:
'Poezja': Piotr Wiesław Rudzki, Cezary Dobies i Krzysztof Magiera;
'Proza': opowiadania Marka Stokowskiego i „Kilka niepotrzebnych słów” Michała Zarzecznego;
'Esej': Andrzej C. Leszczyński „Okruchy”; Andrzej Kasperek „Fuga na samo-loty, las i anielskie skrzydła (z odrobiną psiej sierści)” (część 2 o twórczości prozatorskiej M. Stokowskiego); Katarzyna Laskowska„Kontemplacja minionego w poezji Romana Tkacza”; Piotr Wiesław Rudzki „>I tylko jedno jest zdarzenie: dworzecMarek Adamiec „Tragedia bez katharsis. O prozie Andrzeja Grzyba”; Michał Majewski i redakcja kwartalnika Prowincja „Pożegnanie Andrzeja Grzyba”;
'Wędrówki po prowincji': Jerzy Domino „Dzwonnice słupowe”; Adam Langowski „Bezimienne groby w Ramotach”; Agnieszka Michajłow „Pętlą Żuławską z Radiem Gdańsk”; Marta Chmielińska-Jamroz„Partyzanckim szlakiem”; Aleksandra Paprot „Ukraińcy i ich dziedzictwo kulturowe na Żuławach i Powiślu'; Małgorzata Łukianow „>Centralacy< na Powiślu – przyczynek do refleksji”;
'Na tropach historii': ks. Jan Wiśniewski „Biskup Chrystian na misyjnym szlaku w Pomezanii”; Adam Chęć „Wielki mistrz Michał Küchmeister – założyciel Sztumu”; Wiesław Olszewski „Sprawiedliwość MistrzaRybickiego”; Jacek Schirmer „Ziemianie Ziemi Sztumskiej i ich posiadłości 1466 – 1945”; Janusz Ryszkowski „Opowieści sztumskiej treści 1889 – 1901”; Janusz Namenanik „Z dziejów dzierzgońskiego szkolnictwa”;
'Prowincje dalekie i bliskie': Andrzej Kasperek „Na pograniczu w Krasnogrudzie”; Tamara Frączkowska „Moja Droga – Camino de Santiago”; Piotr Piesik „137 kilometrów codziennie”;
'Sylwetki': Bogumił Wiśniewski „Kwidzyńskie życie Doroty z Mątów”; Teodor Sejka „Człowiek z Ugorów” (Stanisław Magda 1917-2012);
'Muzyka': Wacław Bielecki „Zapiski melomana – klasyka latem”; Krzysztof Hajbowicz „Chór amerykańskich mennonitów w Malborku”; Rafał Cybulski „Raz do roku w Rudnikach”;
'Galeria Prowicji': Rafał Cybulski „Pole Sztuk w Rodowie”;
'Recenzje': Wojciech Boros „Przeoczenia, pomyłki” (Książka pełna słów. II antologia Alternatywnego Elbląskiego Klubu literackiego); Jan Chłosta „Mazurskie klimaty” (Joanna Wańkowska-Sobiesiak Mazurska saga/Masurische Sage; wydanie dwujęzyczne, przekład na język niemiecki A. Schmeier).
Pismo, poza lokalną dystrybucją, dostępne w sprzedaży wysyłkowej (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.).
(październik 2016)
----------------------------------------------------------------------------------------------
„Prowincja” nr 2 - 2016
Pojawił się drugi tegoroczny numer (2 [24] 2016) kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. Dwudzieste czwarte wydanie, w nakładzie 400 egzemplarzy, liczy 192 strony. Z projektem okładki Mariusza Stawarskiego oraz barwnymi reprodukcjami rzeźb (str. III i IV okładki) Mariusza Burdki (z którym też rozmowa Justyny Walas). Pismo, wydawane przez Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich TAKA GMINA w Sztumie, dostępne jest w sprzedaży lokalnej; ale też wysyłkowo - po kontakcie z wydawcą (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.). A co znajdziemy wewnątrz nowego numeru? Między innymi:
poezja: Stanisław Filipowicz, Katarzyna Laskowska, Kamila Łyłka-Kosińska, Anna Halasz;
proza: Grzegorz Pełczyński, Tomasz Stężała, Juliusz Skurewicz;
esej: Andrzej C. Leszczyński „Okruchy” (o Czesławie Miłoszu); Andrzej Kasperek „Fuga na samo-loty, las i anielskie skrzydła” (o trylogii prozatorskiej Marka Stokowskiego); Janusz Ryszkowski „Już nie spadam z obłoków...” (wspomnienie Stanisława Filipowicza w dwudziestą rocznicę jego śmierci);
'Rozmowy nie tylko o prowincji': „Przyjechali 'świrowiercy', czyli jubileusz Pogranicza” - rozmowa Leszka Sarnowskiego i Andrzeja Kasperka;
'Wędrówki po prowincji': Joanna Skopczyńska-Pudełko, Bartosz Busz ”Nowostawaska słodownia na liście zabytków”; Jacek Gross „W poszukiwaniu największej depresji”; Piotr Piesik „Tęgi Rycerz z Gościszewa”; Teodor Sejka „Szkice z lat pięćdziesiątych”;
'Na tropach historii': Janusz Ryszkowski „Opowieści sztumskiej treści 1899-1901”; Ks. Walenty Barczewski „Konsekracja kościoła w Benowie”; Janusz Namenanik „”Dzierzgońskie szpitalnictwo”; Andrzej Lubliński „Postolin na łamach polskich gazet w latach rozbiorów”; Adam Juźwiak „”Herbarium Johanna Peila, dzieło przyrodnika sprzed wieku”; Bogumił Wiśniewski „Oszuści i oszukani”; Grażyna Wosińska„Andrzej Żelazny z Virtuti Militari”; Wiesław Olszewski „Wojna trzynastoletnia na Żuławach”;
'Sylwetki': Stanisława Wojciechowska-Soja „Legenda Malborka z Wieży Kleszej” i „Jak laska Aarona”; Marta Chmielińska-Jamroz „Żyć zgodnie ze swoim sumieniem”; Andrzej Kasperek „Jazz-Band Fila wciąż gra”;
'Muzyka': Wacław Bielecki „Zapiski melomana”; Andrzej Kasperek „Koncerty w Żuławskim Ośrodku Kultury”;
'Recenzje': Janusz Ryszkowski „Mój regał podręczny” (Ryszard Filbrandt Piórem w mur, Jan Chłosta Kartki mojego życia (wspomnienia), Piotr Grzegorz Michalik Podmiejskim do Indian. Reportaże z Meksyku);Tomasz Stężała „Strach mieszkać w Elblągu i zbierać cenne dokumenty” (Agnieszka Pietrzak Śmierć kolekcjonera); Leszek Sarnowski „Lokalne historie” (Ojczyste krajobrazy. Mikołajki Pomorskie, Krasna Łąka i okolice w historii i wspomnieniach – praca zbiorowa pod red. Janiny Stępniak i ks. Marka Karczewskiego); Justyna Czernicka „W śmiertelny wirze” (Janusz M. Moździerz Cofka); Krystian Zdziennicki „Szkolne historie z mierzei” (Sztafeta pokoleń. 70 lat polskich szkół gminy Sztutowo).
Nadto regulaminy dwóch konkursów: poetyckiego im. Stanisława Filipowicza i na recenzję książki pomorskiej. Oraz ilustrowany fotografiami krótki materiał „Wizyta Menonitów ze Szwecji”.
(lipiec 2016)
-----------------------------------------------------------------------------------------------
„Prowincja” wiosenna
Wiosna przyniosła pierwszy tegoroczny numer (1/2016) kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. Nowe, dwudzieste trzecie wydanie, liczy 200 stron. Z projektem okładki Mariusza Stawarskiego oraz barwnymi reprodukcjami obrazów (str. III i IV okładki) Agnieszki Rutki-Napiwodzkiej. Kto wydawcą? Przypomnijmy: Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich TAKA GMINA w Sztumie. A co wewnątrz nowego numeru? Między innymi:
poezja: Piotr Wiesław Rudzki, Bogumiła Salmonowicz, Artur Miścicki, Aleksandra Wojciechowska-Soja, Danuta Bieszczad-Partyka – o twórczości której pisze Katarzyna Laskowska („Nic, które boli...”);
proza: Adam Hlebowicz „Pułapka na ptaki”, Grażyna Kamyszek „Król Staś”, Dominika Lewicka-Klucznik „Kochaj mnie na odległość”;
esej: Andrzej C. Leszczyński „Okruchy”;
felieton: Piotr Wiesław Rudzki „Podróż pobrzeżem jawy”;
'Wędrówki po prowincji': Piotr Piesik „Pałac w Waplewie w nowej odsłonie”; Grażyna Chrostek-Żugaj „Krzyże przydrożne w gminie Markusy”; Wiesław Olszewski „Cmentarz wojenny w Kmiecinie”; Janusz Namenanik „Skąd przy drodze śliwy i jabłonie?”; Andrzej Kasperek „Żuławskie smaki”; Karolina Manikowska „Kajakiem po zapomnianych rzekach podelbląskich Żuław”;
'Na tropach historii': Adam Langowski „Myśliwskie opowieści Adama Lwa Sołtana”; Wacław Bielecki „Opera Leśna w Elblągu (1912-1914)”; Tomasz Kukowski „Malborska gmina żydowska w źródłach archiwalnych”; Janusz Ryszkowski „Opowieści sztumskiej treści (1889-1901)”; Jan Chłosta „Powiślanie więźniami hitlerowskiego obozu w Hohenbruch”; Bogumił Wiśniewski „Skandale, przestępstwa, nieszczęśliwe wypadki”; Marta Chmielińska-Jamroz „Jak malborski pilot uciekł na Bornholm”;
'Wspomnienia': Ingrid Schmeiederer „Monnoniccy Schulzowie z Żuław”; Franciszek Baumgart „Z oflagu i powstania do Sztumu”; Andrzej Lubiński „Liceum Pedagogiczne w Starym Targu 1953-1957”; Juliusz Skurewicz „Kwidzyńskie detale z pamięci”;
'Muzyka – Plastyka – Fotografia': Wacław Bielecki „Muzyczne wieści”; Piotr Piesik „Artystyczna galeria na prowincji” (rozmowa z Agnieszką Rutką-Napiwodzką); Paweł Pazik „ - wystawa fotograficzna w Malborku”.
Nadto dział recenzji u końca kwartalnika, zawierający omówienia kilkunstu nowych książek. W tym m.in. Janusza Ryszkowskiego „Mój poetycki regał widmo” (Hugon Lasecki Wiem o czym milczę, Zaza Wilczewska Trwać poza rajem, Grzegorz Wąsowski Wiersze do czytania przedsennie, Wiktor Mazurkiewicz Hrabianka Truszkowska); Marka H. Kotlarza (Adam Hlebowicz Pułapka na ptaki), Leszka Sarnowskiego (Luiza Łaniewska Szukając Inki. Życie i śmierć Danki Siedzikówny) oraz Agnieszki Narloch (Henrich Dyck Dziennik żuławski) – przedruk z naszego portalu.
Pismo, poza lokalną dystrybucją, dostępne w sprzedaży wysyłkowej (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.).
(maj 2016)
-----------------------------------------------------------------------------------------------
"Prowincja" zimowa
I mamy najnowszy numer (4/2015) kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. Odsłonę dwudziestą drugą, licząc od startu pięć lat wcześniej. Bieżące wydanie, z projektem okładkiMariusza Stawarskiego, ma – niebagatela – 208 stron. Pismo w poręcznym formacie (16 x 23 cm), ogłaszane przez Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich TAKA GMINA w Sztumie, drukuje Wydawnictwo „Bernardinum” w Pelplinie. Kwartalnik, w postaci papierowej osiągalny tylko lokalnie (Sztum, Kwidzyn, Nowy Dwór Gdański, Malbork), dostępny jest też w sprzedaży wysyłkowej (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.). Zajrzyjmy do środka bieżącego wydania. A w nim między innymi:
poezja: Alfred Kohn, Małgorzata Wątor, Zaza Wilczewska, Wojciech Pelc;
proza: opowiadanie Andrzeja Grzyba „Guzik”;
esej: Andrzej C. Leszczyński „Okruchy”;
dział 'Tożsamość': Józef Borzyszkowski „>Co dzień Polak narodowi służy Cezary Obracht-Prondzyński „Współczesna tożsamość żuławska”; Tomasz Gliniecki „O nowej narracji w opowiadaniu o przeszłości lokalnej”; Grzegorz Gola „Obrazki żuławskie”; Cezary Oleczek „Żywa legenda Prus Wschodnich”; Andrzej Kasperek „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”;
dział 'Wędrówki po prowincji': Arkadiusz Wełniak „Dziadek Franz z Jasnej i historie równoległe”; Andrzej Kasperek „I Kongres Żuławski”; Marta Chmielińska-Jamroz „Madonna malborska” i „Poszukiwanie Żelaznego”; Dominika Lewicka-Klucznik „Festiwal Wielorzecze”; Teodor Sejka „Barcice na >Nieprzetartym Szlaku<”; Wiesław Olszewski „Nowy szlak kajakowy przez Żuławy”;
dział 'Na tropach historii': Jan Chłosta „Polacy w Prusach Wschodnich”; Tomasz Jagielski „Max Halbe – 150 rocznica urodzin dramatopisarza z Koźlin”; Janusz Namenanik „Pewna książka telefoniczna”; Adam Langowski „Sztumska historia pocztowa (1945-1980)”; Bogumił Wiśniewski „Wisła żeglugą stała”; Sylwia Stankiewicz „Z dziejów Szkoły Polskiej w Waplewie”;
dział 'Sylwetki': Aleksandra Paprot „>Jestem trzecim Emilem i jestem tutejszy Emila Klingenberga, autochtona ze Sztumskiej Wsi”; Kamila Thiel-Ornass „>Myślistwo to dla mnie rodzinna tradycja Andrzejem Rozkwitalskim, nestorem sztumskiego myślistwa”; Stanisława Wojciechowska-Soja „O człowieku, który nie chciał pełzać po ziemi”;
muzyka: Wacaław Bielecki „Z notatnika melomana”;
Galeria Prowincji: Jarosław Denisiuk „50 lat inspiracji. Formy przestrzenne w Elblągu”;
recenzje: Justyna Czarnicka „Magiczne opowieści” (Dominika Kraska Opowieści magicznego Trójmiasta); Janusz Ryszkowski „>Biblioteki Waplewskiej< debiut wyborny” (Gdańskie Studia Muzealne) i „HistoriaEmila i nie tylko” (Jacek Emil Szczepański Jabłonna – ty morderco mojej młodości! Korespondencja żołnierzy niemieckich z garnizonu Jabłonna 1915-1918);
fraszki: Anna Szałkowska.
Na koniec godzi się wspomnieć o trzeciej osobnej publikacji Biblioteki kwartalnika „Prowincja”: Dzienniku żuławskim Henricha Dycka, przysłanym razem z wyżej przedstawionym numerem pisma. O tej książce napiszemy wkrótce osobno.
Jesienna „Prowincja”
Do naszej redakcji dotarł dwudziesty pierwszy numer kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja” (www.prowincja.com.pl). Publikowany, o czym wspominaliśmy swego czasu, przez Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich TAKA GMINA w Sztumie. Pismo, drukowane w Pelplinie, wychodzi w nakładzie kilkuset egzemplarzy. Poza lokalną dystrybucją dostępne jest też w sprzedaży wysyłkowej (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.). Trzeci tegoroczny numer, z projektem okładki Mariusza Stawarskiego (i fotografiami rzeźb Ryszarda Rabeszki), podobnie jak wydanie poprzednie, liczy 200 stron. A co znajdziemy wewnątrz bieżącego wydania?
Wiersze Jolanty Steppun, proza Marka Stokowskiego i Grażyny Kamyszek.
W dziale esejów: Andrzej C. Leszczyński „Okruchy” i Andrzej Kasperek „Żyć, to znaczy filozofować”.
Dział 'Prowincje bliskie i dalekie': Hanna Rolicz „Moj romans ze sztumskim zamkiem”, Andrzej Kasperek „Serowar żuławski”, Marta Chmielińska–Jamroz „Rajd Łupaszki”, Arkadiusz Dzikowski „Estonia – daleka granica królestwa”, Przemysław Nehring „Wrażenia z chińskiej prowincji”.
Dział 'Na tropach historii': Janusz Namenanik „Ewolucja dzierzgońskiego herbu”, Ryszard Rząd „Bramy Żuław – constructio et destructio”, Jan Chłosta „Przeszłość Powiśla w >Słowie na Warmii i Mazurach<”, Justyna Liguz „Początki administracji polskiej w Kwidzynie”, Stanisława Dąbrowska „Kronika Szkoły Podstawowej w Postolinie – 1945-1959”, Bogumił Wiśniewski „Cienie przeszłości”, Marek Dziedzic„Amerykańskie bombowce nad Malborkiem”, Tomasz Gliniecki „Stalinizm po polsku, czyli wyrok w Sprawie Elbląskiej”, Marcin Owsiński„Bagaż ludzkich problemow i nadziei…”.
Dział 'Wspomnienia': Janusz Ryszkowski „Stałem się ruiną ciała… Zygmunt Krasiński pisze na Waplewo”, Rafał Cybulski, Leszek Parus„Bolesław Usow - nadleśniczy z historią”, Marta Chmielińska-Jamroz – „Historia kamienia z pomnika >Żelaznego<”, Teodor Sejka „.Jak być harcerzem - to na całe życie. Część 2”, Dorota Maluchnik „Zasypiamy pod czerwonym kocem”.
Dział 'Muzyka – Plastyka': Wacław Bielecki „Wakacyjne wędrowki muzyczne”, Piotr Piesik „Bo nie ma złych chórów, są tylko źli dyrygenci”, Justyna Lijka „Reminiscencje z podroży”, Jarosław Denisiuk „Wspomnienie o Gerardzie Kwiatkowskim”.
'Galeria Prowincji': Agnieszka Jarzębska „Ryszard Rabeszko rzeźbiarz z Rodowa”.
I dział recenzji: Janusz Ryszkowski „Namolka poectwa” (Poradnik grafomana Lecha M. Jakóba), „Z drugiego brzegu przez Hades…” (Będzie miał twoje oczy Jolanty Steppun), Jan Chłosta „Wspomnienia Kaszuby” (Z Kłanina w świat – między Gdańskiem a Gdynią. WspomnieniaRomana Klebby), Andrzej Lubiński „Ksiądz Barczewski - badacz polskości” (Piśmiennictwo polskie w XIX i XX stuleciu nie tylko na Warmii przez ks. W. Barczewskiego w opracowaniu Jana Chłosty).
(październik 2015)
----------------------------------------------------------------------------------------------
„Prowincja” po raz dwudziesty
Jak się chce i zapału nie brakuje, to można. Mowa o dwudziestym już numerze kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. O czym wspominaliśmy, periodyk wydawany jest przez Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich TAKA GMINA w Sztumie. Przy wsparciu wielu lokalnych podmiotów, wymienionych na stronie redakcyjnej. Chwała im, gdyż poparcie dla podobnych inicjatyw w skali kraju za częste nie jest. Bieżący numer liczy 200 stron. W redakcyjnym wstępniaku czytamy:
Wysokiego wiaduktu, sugerującego górski plener, z najnowszej okładki autorstwa Mariusza Stawarskiego, nie da się z pewnością skojarzyć ani z Żuławami ani z Powiślem, może z Szwajcarią. Ale pociąg z naszym regionem skojarzyć już można, bo z Malborka w wielki świat można ruszyć słynnym Pendolino. Niektórzy wpadli na pomysł, jak bohater jednego z tekstów, by pociąg zrobić w swoim ogrodzie. Pociąg to jednak przede wszystkim podróż i do takiej, kolejnej, bo już dwudziestej podróży po naszych prowincjalnych zakamarkach zapraszamy.
A w głębi numeru:
poezja Macieja Kraińskiego i Zbigniewa Chojnowskiego; proza Lasse Hanssena, Michała Majewskiego i Aliny Michalik;
w dziale „Esej” Andrzej Cezary Leszczyński „Okruchy”;
w dziale „Wspomnienia” Dominika Kraska „MIA - opowieść o dzieciństwie mojej babci” (część 2); Wiesław Olszewski „Osadnicy żuławscy” (część 2); Marian Deniziak „Z Kolonii Nurzec do Żelichowa”; Aniceta Miszkiewicz „Osadnicy elbląscy”; Hans Juergen von Wilckens „Wielka udręka”; Feliks Bobowski „Moje wspomnienia z Kresów”; Teodor Sejka „Jak być harcerzem – to na całe życie” (część 1);
w dziale „Na tropach historii” Jan Chłosta „Podstępne porwanie dwóch księży z Warmii”; Adam Langowski „Wyprawa łowiecka braci Sierakowskich do Indii”; Justyna Liguz „Plebiscyt na Powiślu” i „Czym żyli mieszkańcy regionu 100 lat temu”; Andrzej Lubiński„Repolonizacja w Postolinie”; Krzysztof Ostrowski „Początki Milicji Obywatelskiej w Sztumie”; Janusz Namenanik „Próba rekonstrukcji dzierzgońskiej wieży widokowej”; Andrzej Kasperek „Napoleon na Żuławach”;
w dziale „Prowincje bliskie i dalekie” Bogumił Wiśniewski „Gietrzwałd cudem słynący”; Marta Chmielińska-Jamroz „W poszukiwaniu wielokulturowości” ; Karolina Manikowska „Cmentarz w Jesionnie – przywracanie pamięci”, Jacek Opitz „Historia żuławskiego sera”; Piotr Piesik „Żuławska Kolej Ogrodowa”; Katarzyna Piękoś „Zapiski z Lipska”;
w dziale „Rycerskie historie” Magdalena Grodecka „O średniowiecznej wielkości małego Dzierzgonia”; Leszek Sarnowski „Najważniejsza jest Reguła Rycerska” – rozmowa z Hetmanem Wielkim Arkadiuszem Dzikowskim; Marta Chmielińska-Jamroz „Złoty rycerz z Malborka”;
w dziale „Muzyka” Wacław Bielecki „Konkursowa wiosna”;
w dziale „Galeria >Prowincji<” Maria Antonina Łobocka „Żuławskie detale architektoniczne”.
I recenzje książek. Jarosław Jakubowski „Krzyż i człowiek” (o zbiorze poetyckim Janusza Ryszkowskiego Stacja przedostatnia); Jerzy Szyłak „Rysunkowa powieść o Szczęściarzu” (o komiksie Agnieszki Kosko-Hołowczyc i Wandy Szwajdy Szczęściarz z rocznika 1917), Katarzyna Warachim „Przegrany farciarz?” (o książce Lucky loser – Waldemar Cichoń), Janusz Ryszkowski „Obowiązek pamiętania” (o publikacji Jana Chłosty Niezwykły proboszcz z Brąswałdu. Nad biografią ks. Walentego Barczewskiego [1856-1928]); Leszek Sarnowski„Kresowiacy z Prabut” ( o Wspomnieniach prabuckich Kresowian pod redakcją Barbary Próchnickiej, Jędrzeja Krasińskiego, Krzysztofa Wojewódzkiego i Tomasza Wandzela); Andrzej Lubiński „O przeszłości wsi Klasztorek” (o książce Zygfryda Wendta Od Wereny do Klasztorek), Leszek Sarnowski „Smaczne Żuławy” (o publikacji Artura Wasilewskiego Kulinaria żuławskie).
A na stronach III i IV okładki znajdziemy nagrodzone zdjęcia w konkursie żuławskich detali architektonicznych.
Strona internetowa pisma: www.prowincja.com.pl Kwartalnik, osiągalny lokalnie, dostępny jest również dzięki sprzedaży wysyłkowej (zamówienia można składać pocztą elektroniczną).
(lipiec 2015)
----------------------------------------------------------------------------------------------
„Prowincja” nr 1 (19) /2015
Jest już dostępny pierwszy tegoroczny, wiosenny numer kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. Pismo wydawane jest przez Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich TAKA GMINA w Sztumie. W skład redakcji wchodzą: Leszek Sarnowski(red. naczelny), Wacław Bielecki (sekretarz red.), Marek Stokowski, Janusz Ryszkowski i Andrzej Kasperek. Nakład papierowego wydania wynosi 400 egz. Bieżący numer liczy 208 stron. Strona internetowa pisma: www.prowincja.com.pl Kwartalnik, osiągalny lokalnie, dostępny jest również dzięki sprzedaży wysyłkowej (zamówienia można składać pocztą elektroniczną).
Numer zwyczajowo otwiera odredakcyjny wstępniak. Dalej m. in.:
Poezja: Hugon Lasecki i Andrzej Lipniewski.
Proza: Marek Stokowski „Pociąg”, Andrzej Grzyb „Szczęściarz”, Lech M. Jakób „Płonie ognisko i...”, Izabela Chojnacka-Skibicka „Zupa z pokrzyw, duch i tajemnica (fragment)”.
Esej: Andrzej C. Leszczyński „Okruchy”.
Wspomnienia, pamiętniki, relacje: Dominika Kraska „MIA. Opowieść o dzieciństwie mojej babci (część 1)”, Wiesław Olszewski „Osadnicy żuławscy (część 1)”, Małgorzata Łukianow „Bankowa grupa operacyjna w Kwidzynie w pamiętniku pracownika z 1945 r.”, Teodor Sejka „My z Łemkowyny wygnańcy”, Zofia Sumczyńska „Łzy matki”.
Wędrówki po prowincji – bliskiej i dalekiej: Andrzej Kasperek „Tłusty Żuławiak”, Małgorzata Jędrzejewska „Nowy Staw – wspomnienia klawiaturą przywołane”, Marta Chmielińska-Jamroz „Nietoperze z malborskiego zamku”, Marcin Urbanowski „Z plecakiem w Kaszmir”.
Zabytkom na ratunek: Leszek Sarnowski „Dotacje na ratowanie zabytków w roky 2015”, Arkadiusz Kosiński „Renowacja barokowego epitafium w kwidzyńskiej katedrze”, Marek Kurkiewcz „Zabytkowy ołtarz w Dzierzgoniu”, Krzysztof Wojewódzki „Remont konkatedry w Prabutach”,Agnieszka Jarzębska „Witaj w domu. Podcieniowym”, Dominik Żyłowski „Dokumentacja rozpadu”.
Na tropach historii: Justyna Lijka „O zaginionych widokach zamku malborskiego Carla Ludwiga Rundta”, Adam Łangowski „Krzyż hrabiego Władysława”, Jan Chłosta „Nieznany tekst ks. Barczewskiego o Powiślu”.
Galeria Prowincji: Jarosław Denisiuk „Dozorca drewnianych ludzików”.
Muzyka: Maciej Grochowski „Zaczęło się od liścia bzu”, Wacław Bielecki „Niski sezon z >Marią Stuart<”, Stanisława Wojciechowska-Soja„Zaczarowany flet czyli marzenia się spełniają”, Andrzej Kasperek„Jacek Kaczmarski – lekcja historii”.
In memoriam: „>Przechodniem byłem między WamiJerzemu Kosaczowi na pożegnanie.
Recenzje: Andrzej Lubiński „Jezuici w protestanckim Malborku” (Jezuici w Malborku a życie religijne na terytorium diecezji pomezańskiej w okresie nowożytnym – red. Janusz Hochleitner, Malbork 2014), Jan Chłosta „Morawscy wpisani w dzieje Powiśla” (Janusz RyszkowskiMorawscy pięć pokoleń i pół – Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2014), Piotr Piesik „Wokół Ziemi Malborskiej” (Ziemia Malborska – zręby zapomnianej tożsamości – pod red. Janusza Hochleitnera i Piotra Szwedowskiego, Biblioteka Malborska, Malbork 2014), Andrzej Kasperek„Stutthof / Sztutowo – mała wieś o wielkiej historii” (Marcin OwsińskiStutthof. Historia miejscowości i gminy od średniowiecza do maja 1945 roku, Muzeum Stutthof, Sztutowa 2014), Marta Chmielińska-Jamroz „W więzieniu poznałem Jezusa” (Krzysztof Łaszuk Zdeptany bukszpan. Jak rodziły się moja wolność, prawda i przebaczenie, Wydawnictwo Misjonarzy Krwi Chrystusa Pomoc, Częstochowa 2014), Leszek Sarnowski„Elbląski zryw >Solidarności<” (Karol Nawrocki Studium przypadku. Opór społeczny wobec władzy komunistycznej w województwie elbląskim [1976-1989], Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Elbląg – Gdańsk 2014), Marta Atonina Łobocka „Z pasją o Żuławach” (Katarzyna Czaykowska-Stój W biegu, po drodze żuławskim traktem, Wydawnictwo >Kocham Żuławy< 2014).
Projekt okładki „Prowincji” - Mariusz Stawarski. Na stronach III i IV okładki rzeźby Waldemara Cichonia.
(kwiecień 2015)
------------------------------------------------------------------------------
„Prowincja” nr 4 (18) 2014
Dotarł do nas czwarty tegoroczny, a w ogóle osiemnasty, numer kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. Pismo wydawane jest przez Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich TAKA GMINA w Sztumie. W skład redakcji wchodzą: Leszek Sarnowski (red. naczelny), Wacław Bielecki (sekretarz red.), Marek Stokowski, Janusz Ryszkowski i Andrzej Kasperek. Nakład papierowego wydania wynosi 400 egz. Zaś bieżący numer liczy 200 stron. Strona internetowa pisma: www.prowincja.com.pl
Co po otwierającym pismo odredakcyjnym wstępniaku?
Wiersze Zbigniewa Stelmacha, Sylwii Stankiewicz i Grzegorza Wąsowskiego. Prozę prezentują: Janusz Moździerz („Pretekst – do prozy... czyli gdzie jest kot pogrzebany”) oraz Maciej Kraiński („O tym jak to Pan Hrabia poszedł na polowanie i kłaniać się kozłowi raczył”).
Esej Andrzeja C. Leszczyńskiego „Okruchy”.
Osiem materiałów w dziale „Wędrówki po prowincji”. Piszą: Krystyna Błaszczyk-Ryszkowska i Janusz Ryszkowski „W cieniu wielkiego drzewa”, Andrzej Kasperek „Żuławski chłop potęgą jest i basta”, Teodor Sejka„Zamek pana feudalnego górował nad okolicą”, Kordian Kuczma „Mieszkańcy Powiśla w historii Sopotu”, Marek Opitz „Muzeum Żuławskie – nowe otwarcie”, Andrzej Kasperek „Europejskie Dni Dziedzictwa na Żuławach”, Aleksandra Paprot „W poszukiwaniu tożsamości Żuław i Powiśla”, Jerzy Kosacz „Drzewa umierają stojąc”.
Kolejnych osiem materiałów w dziale „Na tropach historii”. Tu swoje artykuły zamieszczają: Roman Niemczyk „Traktat w Sztumskiej Wsi na tle wojen polsko-szwedzkich w I połowie XVII wieku”, Janusz Namenanik„Trzy najstarsze rysunki Dzierzgonia”, Jan Chłosta „Dawna >Gazeta Olsztyńska< na Powiślu”, Jan Makowski, Bronisław Lubiński i Adam Śmigielski „Kronika szkoły w Janowie”, Bogumił Wiśniewski „25 sierpnia 1939 r.”, Leszek Sarnowski „Ostatki PRL-u w sztumskiej PZPR”, Marta Chmielińska-Jamroz „Czy znaleźli >Inkę<", Emil Klingenberg „Sentymentalne odwiedziny”.
Dział „Pasjonaci”. Marta Chmielińska-Jamroz „Zbigniew Cempa – pasjonat z Mikołajek”, Piotr Piesik „Nigdy nie jest za późno”, Magdalena Grodzka „Komu więcej poruczono, od tego więcej wymagać będą”.
W „Galerii Prowincji”: Jarosław Denisiuk „Co po narracji? O twórczości Zbigniewa Chrostka”.
W dziale „Muzyka – Plastyka”: dwa materiały Wacława Bieleckiego „Z notatnika melomana” oraz „Muzyczna eskapada do Lubeki i Hamburga”, Jacek Albrecht „Sezon operowy w Elblągu”.
I dział recenzji. Adam Langowski „Sztumska monografia” (Józef Borzyszkowski, Marek Stażewski Sztum 1806-1945, pod red. Janusza Ryszkowskiego, Sztum 2014). Leszek Sarnowski „Więzienne historie” (Więzienie w Sztumie w epoce totalitaryzmów 1933-1956, Wydawnictwo Bernardinum, Sztum – Pelplin 2014). A też przedruk z naszego portalu: Agnieszka Kołwzan „Homo viator” (Janusz Ryszkowski Stacja przedostatnia, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2014).
Na końcu numeru znajdziemy jeszcze prace graficzne Pawła Paulusa Mazura („Z graficznej teki Paulusa” oraz barwne reprodukcje obrazów Zbigniewa Chrostka.
(grudzień 2014)
Książki Latarni
(zakładka w trakcie opracowania)
