Z DNIA NA DZIEŃ, Z TYGODNIA NA TYDZIEŃ
„Inne kaprysy” Andrzeja Kopackiego
Anna Łozowska-Patynowska
WYCHYLAJĄC SIĘ POZA RZECZYWISTOŚĆ
Wiersze Andrzeja Kopackiego zamknięte w zbiorze „Inne kaprysy” wydają się być „kaprysem” poety, dalekiego od pokusy milczenia o tym, co go otacza. Krótkie liryki, współtworzące poetyckie wyznania na temat świata w zbiorze, otwierają przestrzeń werbalizacji krótkich stanów emocjonalnych. Oznaką naszej obecnej rzeczywistości jest „ptak z przestrzelonym skrzydłem” (Wszystko byłoby dobrze), wpisany w przestrzeń natury, wykluczony przez kulturę. Bowiem „wszystko byłoby dobrze, gdyby (…)”, pisze Kopacki, zdając się zawierzać jedynie nieoczywistości.
Należałoby zapytać, czy przypadkiem Kopacki, proponując alternatywne spojrzenie na rzeczywistość, nie stara się zdać egzaminu nie przed samym człowiekiem, lecz przed światem? Dostrzegając drobinki istnienia, jak sam przekonuje „Bycia i Czasu”, rozdrobnione fragmenty życia („Stara kobieta”) decyduje się na również niekonwencjonalny wybór przedstawienia. I nie jest to już chyba zwyczajny kaprys, lecz dbałość o to, by wśród „młodych twarzy” omalować portret „starej kobiety przed księgarnią”, której nagłym zniknięciem nikt się zbytnio nie przejmie.
„Rzeźnik z Niebuszewa” Jarosława Błahego
Jerzy Żelazny
AUTODESTRUKCJA
Gdy otworzyłem książkę szczecińskiego pisarza Jarosława Błahego Rzeźnik z Niebuszewa i przeczytałem notkę o celi śmierci w szczecińskim więzieniu, o słynnej zabytkowej zapadni w Zakładzie Karnym w Nowogardzie, nad którą zwisał stryczek służący do wykonywania wyroków śmierci na pospolitych mordercach, trochę się przestraszyłem, że autor znów będzie mnie wodził po celach śmierci. Piszę „znów”, gdyż naczytałem się o nich w książce Zbigniewa Kosiorowskiego Zapadnia, w której nie tak dawno zgłębiałem opisy tych urządzeń jak i o czynach osobników, których na owe urządzenia zawiodły, a swoje uwagi w tej materii pomieściłem w LM.
Moje obawy spełniły w stu procentach – podczas lektury Rzeźnika z Niebuszewa bezustannie towarzyszyło mi uczucie grozy, przygnębienia. Z narracji tej prozy wyłania się groźna postać rzeźnika Josepha Zippecka, mordercy, który ciała mordowanych ludzi, zwłaszcza dzieci, przerabiał na mielone, poprawiając w ten sposób w pierwszych latach powojennych niedobór zaopatrzenia w mięso i jego przetwory. Zbrodniczy to proceder i ohydny, który powiedzie rzeźnika z Niebuszewa do celi śmierci, na zapadnię pod stryczek. Dzielnica Szczecina Niebuszewo, skąd startuje powieść Błahego ( opowiadania to czy powieść – trudno jednoznacznie rozstrzygnąć), ponoć ma niezłą opinię.
Southampton
Małgorzata Skałbania
Data wyjazdu była pod zdjęciem książąt spacerujących wśród maków, Williama i Harry'ego. Myślałam, że będzie tak ważna dla bliskich M1 jak jej wizyta u fryzjera, czy usługa pedicurzystki. Umyłam buty z błota, ubrałam lepsze ubrania, czekałam. Przyszli za późno, zapomnieli, wyleciało im to z głowy. Gateway to the World, gdzie zaczynało się wiele wielkich podróży, skąd odpłynął Titanic, okręty wojenne, gdzie nocami przyjmowano transporty ciał i rannych z frontów, the Kindertransport (w nim przyszły malarz Frank Auerbach) zamknęła przede mną ocean. Spotkanie w biurze później, w innym miejscu. Wracam do ustalonego rytmu. Spacer do lasu. Słyszę z daleka gwizdanie Johna, widzę jego suczkę (nazywa się Frankie).
How are you. How are you. You, John od razu przystępuje do głoszenia swojej nowiny, może znaczyć ja, ty i nic, kiedy się mijamy z głowami-pudełkami. Ludzie żyją, umierają i nie wiedzą do końca kim są. Zabijają się o tłumaczenie słów, wciskają jedni drugim do pudełek śmieci, ulotki o zbawieniu, sposobach na najszybsze oddalanie się. Wbijają flagę w Księżyc i dalej nic nie wiedzą.
- Znasz Johna Simonsa z Londynu, dla jednych umarł, dla innych nie, twarz ma bardzo podobną do twojej?
- O możliwe, że jestem na dwóch stronach jednej książki.
John śmieje się szczerze. Mogę przyjrzeć się liliowemu, luźno zawiązanemu szalikowi, wełnianej czapce.
Żegnam się: na razie John.
Odpowiedź: nie trać kontaktu z oceanem, miłego popołudnia. Do zobaczenia.
„Prowincja” nr 1/2019
Oto mamy przed sobą pierwszy tegoroczny numer kwartalnika społeczno-kulturalnego Dolnego Powiśla i Żuław „Prowincja”. Najnowsze wydanie periodyku, publikowanego – przypomnieć warto – dzięki staraniom Stowarzyszenia Inicjatyw Obywatelskich TAKA GMINA w Sztumie, tym razem liczy 224 strony. Do finansowania przyłożył się Samorząd Województwa Pomorskiego w ramach programu „Rozwój kultury w województwie pomorskim w 2019 roku”, a także J. Szarycki - Prezes Zarządu Fobos Invest. Front okładki sygnuje swą pracą, już tradycyjnie, artysta plastyk Mariusz Stawarski. A na stronach III i IV okładki znajdziemy reprodukcje prac plastycznych Pawła Wyborskiego. Sam artysta wypowiada się wewnątrz numeru artykułem „O ewolucji mojej inspiracji ikoną” (dział ‘Galeria Prowincji’).
A co jeszcze między okładkami? Między innymi:
Poezja: Jerzy Czepulon, Dorota Maluchnik i Paweł Jerzy Przybysz.
Proza: Katarzyna Kuroczka („Fala”), Ryszard Filbrandt („Winda”), Anna Albrecht („Ja, Buczynka”).
Nominacje do Nagrody ORFEUSZ
Do 8. edycji Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego ORFEUSZ zgłoszono 177 tomików poetyckich wydanych w Polsce w 2018 roku. Na posiedzeniu, które odbyło się 26 kwietnia w Domu Literatury w Warszawie jury w składzie: Janusz Drzewucki, Antoni Libera, Bronisław Maj, Marek Zagańczyk, prof. Jarosław Ławski (przewodniczący) nominowało dwadzieścia tomików, z których następnie wyłoni finałową piątkę oraz laureata Orfeusza Mazurskiego (publikacja nastąpi po spotkaniu jury w dniu 24 maja).
Lista nominowanych tomików w kolejności alfabetycznej:
1. Szymon Babuchowski, Jak daleko, Wyd. Arcana, Kraków 2018
2. Tomasz Dalasiński, Większe, Wyd. Kwadratura, Łódź 2018
3. Krystyna Dąbrowska, Ścieżki dźwiękowe, Wyd. a5, Kraków 2018
4. Piotr Grobliński, Karma dla psów, Białe Kruki Czarne Owce, Łódź 2018
5. Barbara Gruszka-Zych, Basiu wróciłem, Wyd. Naukowe ,,Śląsk”, Katowice 2018
6. Urszula Honek, Pod wezwaniem, Wyd. WBPiCAK, Poznań 2018
7. Bogusław Kierc, Notesprospera, Wyd. Forma, Szczecin, Bezrzecze 2018
8. Krzysztof Kuczkowski, Sonny Liston nie znał liter, Biblioteka ,,Toposu”, Sopot 2018
9. Józef Kurylak, Thau, Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, Rzeszów 2018
10. Bogusława Latawiec, Pierzchające ogrody, Wyd. Forma, Szczecin, Bezrzecze 2018
Więcej artykułów…
Książki Latarni
(zakładka w trakcie opracowania)
