Anna Łozowska-Patynowska „Historia pewnego lustra”, Wydawnictwo JASNE, Pruszcz Gdański 2015, str. 40
Wanda Skalska
O TWÓRCZOŚCI POETYCKIEJ TERESY A. ŁAWECKIEJ
I proszę, ledwo kilka tygodni temu Anna Łozowska-Patynowska zadebiutowała książką krytycznoliteracką Opowieść o człowieku. Poezja najnowsza w krótkich interpretacjach (szkice o wybranych tomach poetyckich), opublikowaną w ramach Biblioteki „Latarni Morskiej”, a już ukazała się jej rzecz nowa: Historia pewnego lustra. O podobnym charakterze jak Opowieść o człowieku, z tą różnicą, że tym razem A. Łozowska-Patynowska skupiła się na twórczości tylko jednej poetki: Teresy A. Ławeckiej.
Kim jest Teresa Alina Ławecka, poza swoim środowiskiem bliżej nieznana? Jak informuje we wstępie AŁ-P, to przede wszystkim autorka dwóch wydanych niedawno tomików poetyckich pt. Oddaj moją twarz (2010) i Ogród niezapominajek (2012). (…) Poetka to osoba niewidoma, ale nie przeszkadza jej to w tworzeniu poezji, czytaniu książek i ich interpretacji, nieustannym pogłębianiu wiedzy w tej dziedzinie, a także w przekazywaniu jej innym.
I dalej AŁ-P tak rozwija swoją myśl, wstępnie opisując twórczość Teresy A. Ławeckiej:
Liryka zgromadzona w dwóch zbiorach to utwory bardzo osobiste. Ta spowiedź nie jest jednak dramatyczna. Znajduje się w niej świadectwo pogodzenia z losem. W umiejętnie skomponowanej sekwencji przeżyć bohaterki nie ma rażącego tragizmu, nikogo zatem nie przytłacza, jest tylko pragnieniem zrozumienia (…).
W lirykach Teresy A. Ławeckiej pełno jest ukrytych przeczuć, doznań, inspiracji, odczuć, przypomnień. Jej poezja to świadectwo traumatycznego wydarzenia, akt deskrypcji skrajnego doświadczenia z przeszłości. Utrata wzroku, o której wiemy z biografii autorki, pociąga za sobą ogromne konsekwencje. (…)
A tak kończy się wprowadzenie w twórczość poetki:
Poezja autorki jest niekiedy subtelna jak jej kobieca natura, zatem wpisać ją można w typ liryki niezwykle wrażliwej, poruszającej emocje najbardziej wymagającego czytelnika. Chwilami jest „liryką twardą”, której dominantą kompozycyjną staje się nagła egzaltacja, zakłopotanie, kontrast między rzeczami, dręczące odbiorcę napięcie pomiędzy wyrazami czy całymi frazami. Dzieje się tak dlatego, że ta liryka zamyka w sobie ogromny ładunek emocjonalny, którego źródłem jest nie tylko utrata wzroku, co wskazywałoby na strategię czytania autobiograficznego, ale też przemiana sposobu oglądu rzeczywistości. Bohaterka liryczna wielokrotnie obserwuje świat od środka, zmienia własną percepcję, rezygnując z tradycyjnego patrzenia.
Mam nadzieję, iż owe obszerne cytaty, przy nieznajomości omawianych tomików, pozwolą czytelnikowi choć trochę przybliżyć sobie intymny świat poetycki T.A. Ławeckiej.
Po słowach wstępnych publikacji następuje rzetelna i drobiazgowa analiza utworów poetyckich, pomieszczonych we wspomnianych tomikach. A. Łozowska-Patynowska wyodrębniła pięć części, sygnowanych tytułami „Co to znaczy stać się Ofelią?”, Katalog teorii odbicia świata i człowieka w liryce Teresy Aliny Ławeckiej”, „Czytanie autobiograficzne?”, „Przeszłość a teraźniejszość” oraz „Przemilczenie, niedomówienie, cisza”.
Publikację dopełniają: literatura przedmiotu oraz noty biobibliograficzne.
Rzecz opublikowano w opracowaniu graficznym Doroty Gierszewskiej, z ilustracjami Krystyny Bogusz-Życzkowskiej.
Na koniec dodać należy, iż publikacja została współfinansowana ze środków Urzędu Miejskiego w Słupsku, pochodzących z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach projektu realizowanego przez Fundację „Lex Humana” pn. „(Nie)widzialna poezja?”
Anna Łozowska-Patynowska „Historia pewnego lustra”, Wydawnictwo JASNE, Pruszcz Gdański 2015, str. 40
Wanda Skalska
Teresa Alina Ławecka urodziła się 1 lipca 1958 roku w Trzciance; niewidoma dziennikarka i poetka; swoje wiersze oraz artykuły o tematyce społecznej i literackiej publikowała w „Gazecie Mówionej”, „Powiecie Słupskim” oraz we „Wsi Tworzącej”; od sześciu lat co roku jej utwory są zamieszczane w Antologii poezji wydawanej przez słupskie Starostwo Powiatowe; laureatka wielu konkursów, m.in. Zobacz Mój Świat – dwukrotnie główna Nagroda Prezydenta Miasta Słupska – oraz Nagroda I i III stopnia Prezydenta Miasta Słupska; działaczka społeczna uhonorowana Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Lucjuszem przez Polski Związek Niewidomych.
