Ostatnie słowa filozofów, artystów i pisarzy
Ostatnie słowa wypowiadane przez filozofów, artystów i pisarzy w obliczu własnej śmierci. Wyboru dokonano z książki Jonathona Greena (w tłum. ks. Bogdana Walczykiewicza SDB) Ostatnie słynne słowa (2010), której pierwsze wydanie (Famous Last Words) ukazało się w 1979 r. w Wielkiej Brytanii.
Sokrates
Grecki filozof, nauczyciel Platona, popełnił samobójstwo przez wypicie cykuty w 399 r. przed Chr.
Critonie, jestem winien koguta Asklepiosowi. Czy będziesz pamiętał o zapłaceniu długu?
Diogenes
Grecki filozof, zmarł ok. 323 r przed. Chr.
Obudzony ostatni raz.
Jeden brat poprzedza drugiego: Uśnij przed śmiercią. Wszystko niebawem będzie odwrócone do góry nogami.
Chryzop
Grecki filozof, zmarł w 207 r. przed Chr.
Gdy osioł zjadł zapas jego fig.
Teraz daj osłu łyk czystego wina, aby zapił figi.
Marek Tullius Cycero
Rzymski mówca, poliyk i pisarz, zabity w 43 r. przed Chr.
Do żołnierza, który go zabijał.
Tutaj, weteran wojny - jeśli uważasz za właściwie, zadaj cios!
Lucjusz Anneusz Seneka
Rzymski filozof, popełnił samobójstwo w 65 r. Krwawiąc, wszedł do basenu z gorącą wodą, którą pokropił najbliższych swoich niewolników.
Ofiaruję ten płyn jako dar ofiarny dla Jowisza Wyzwoliciela.
Leonardo da Vinci
Włoski naukowiec i artysta, najwybitniejsza postać renesansu, zm. 1519 r.
Obraziłem Pana Boga i rodzaj ludzki, ponieważ moja praca nie osiągnęła jakości, jaką powinna posiadać.
Francois Rabelais
Francuski satyryk i lekarz, autor powieści "Gargantua i Pantagruel", zm. 1553 r.
Zadzwońcie na spuszczanie kurtyny, farsa jest skończona.
Michał Anioł Buonarotti
Florencki rzeźbiarz i malarz, zm. 1564 r.
Moją duszę polecam Bogu, moje ciało ziemi, moje doczesne dobra moim najbliższym krewnym.
John Donne
Brytyjski poeta, zmarł w 1631 r.
Byłbym nieszczęśliwy, jeślibym nie mógł umrzeć. "Niech przyjdzie Twoje królestwo; niech Twoja wola się spełnia..."
(Mt 6,10)
Blaise Pascal
Francuski matematyk i moralista, zmarł w 1662 r.
Oby Bóg się nigdy mnie nie zaparł.
Molière (Jean-Baptiste Poquelin)
Francuski dramaturg, autor sztuk "Świętoszek" i "Chory z urojenia", z. 1673 r.
Nie ma powodów do obaw. Zobaczyliście mnie bardziej plującego krwią niż wcześniej. Pomimo tego, idźcie i poproście moją małżonkę, aby podeszła do mnie.
Daniel Defoe
Brytyjski powieściopisarz, autor "Robinsona Crusoe", zm. 1731 r.
Ja nie wiem, co jest bardziej trudne w chrześcijańskim życiu... żyć dobrze, czy też dobrze umrzeć.
Jonathan Swift
Irlandzki duchowny anglikański i satyryk, autor "Podróży Guliwera", zm. 1745 r.
Umieram jak otruty w jamie szczur. Jestem kim jestem!
Charles Churchill
Brytyjski poeta i satyryk, zm. 1764 r.
Jakim ja byłem głupcem.
David Hume
Brytyjski filozof, zm. 1776 r.
Umieram tak szybko jak moi wrogowie, jeśli jakiegokolwiek posiadam, mieliby życzenie, i tak ochoczo jak moim najlepszym przyjaciołom mógłbym życzyć.
Dennis Diderot
Francuski filozof, zm. 1784 r.
Biorąc morelę, którą ofiarowała mu żona.
Jednakże pomyśl, co za diabeł zechce mi to uczynić?
Adam Naruszewicz
Biskup i pisarz, zm. 1796 r.
Żałując na łożu śmierci swego niedokończonego dzieła.
Czy ja muszę to wszystko pozostawić niedokończone?
George Byron
Angielski poeta romantyczny i dramaturg, zm. 1824 r.
Przeklęci lekarze dali mi jakieś zwierzęce lekarstwo tak, że ledwie mogę stać. Teraz chcę spać. Czy będę prosić o litość? Idźcie, idźcie, żadnej słabości. Pozwólcie mi być człowiekiem do końca.
Georg Friedrich Hegel
Niemiecki filozof, zm. 1831 r.
Teraz, nikt na świecie mnie nie zrozumie.
Johann Wolfgang Gothe
Niemiecki poeta i dramaturg, zm. 1832 r.
Więcej światła!
Aleksander Puszkin
Rosyjski poeta, zm. 1837 r.
Żegnajcie, moi przyjaciele.
Edgar Allen Poe
Amerykański poeta i powieściopisarz, twórca noweli kryminalnej, zm. 1849 r.
Panie, pomóż mojej biednej duszy.
Joseph Mallord Willam Turner
Brytyjski artysta, zm. 1851 r.
Słońce jest Bogiem.
Mikołaj Gogol
Rosyjski prozaik i dramaturg, zm. 1852 r.
Przytaczając Stary Testament.
I będę płakał gorzkim płaczem.
(Iz 33,7)
Emily Dickinson
Amerykańska poetka, zm. 1886 r.
Muszę wejść, podnosi się mgła.
Po zaofiarowaniu jej szklanki wody.
Och, czy to wszystko?
Vincent van Gogh
Holenderski malarz, popełnił samobójstwo w 1890 r.
Teraz chcę iść do domu. Nie płaczcie. Co uczyniłem było najlepsze dla nas wszystkich. Żadnych korzyści. Nigdy nie uwolnię się od tego przygnębienia.
Lewis Carroll (Charles Lutwidge Dodgson)
Brytyjski pisarz i akademik, autor "Alicji w Krainie Czarów", zm. 1898 r.
Zabierz te poduszki! Nie będę ich więcej potrzebował.
Oscar Wilde
Irlandzki dramaturg i człowiek słynący z dowcipu, zm. 1900 r.
Zauważając zmianę wieku.
To rzeczywiście będzie więcej niż język angielski mógł znieść, skoro rozpoczęło się inne stulecie i ja jeszcze jestem żywy. Umieram jak żyłem - w granicach moich możliwości.
Emil Zola
Francuski powieściopisarz, zm. 1902 r.
Czuję się chory. Moja głowa pęka. Nie zauważacie, że pies jest także chory. My obaj jesteśmy chorzy. To musi być od czegoś, co zjedliśmy. To przejdzie. Niech to nas nie niepokoi.
Paul Gauguin
Francuski artysta malarz, zmarł na wyspie w Polinezji Francuskiej w 1903 r.
Samotny w swoim tropikalnym raju, Gauguin wysłał wiadomość do pobliskiego misjonarza, ale zmarł zanim mogła przybyć pomoc.
Drogi Ojcze Vernier, czy będzie trudność dla księdza, aby mnie odwiedził? Mój wzrok wydaje się odchodzić, a ja za ni nie mogę nadążyć. Jestem bardzo chory.
Antoni Czechow
Rosyjski prozaik i dramaturg, zm. 1904 r.
Domagając się po raz ostatni napoju.
Umieram. Przez długi czas nie napiłem się szampana.
Jules Verne
Francuski powieścipisarz, autor "W 80 dni dookoła świata", zmarł 1905 r.
Do swoich dzieci.
Honorine, Mechel, Valentine, Suzanne - czy jesteście tu?
Paul Cèzanne
Francuski malarz, zm. 1906 r.
Przywołując nazwisko dyrektora muzeum w Aix, który raz odmówił wystawienia jego dzieł.
Pontier! Pontier!
Lew Tołstoj
Rosyjski pisarz i myśliciel, zm. 1910 r.
Prawda. Niepokoję się wielce... jak oni...
Mark Twain (Samuel Clemens)
Amerykański pisarz, zm. 1910 r.
Notatka Twaina przeczytana na łożu śmierci.
Śmierć, jedyny nieśmiertelnik, który obchodzi się z nami wszystkimi jednakowo, którego spokój i którego schronienie jest dla wszystkich. Dla splamionych i czystych, bogatych i biednych, kochanych i niekochanych.
August Strindberg
Szwedzki dramaturg, autor "Panny Julii" i "Gry snów", zm. 1912 r.
Wszystko jest do odpokutowania.
Henry James
Amerykański powieściopisarz, zm. 1916 r.
Więc to tutaj jest w końcu, sprawa znakomita.
Pierre-Auguste Renoir
Francuski malarz i rzeźbiarz, jeden z głównych przedstawicieli impresjonizmu, zm. 1919 r.
Bezszelestnie posuwam się do przodu.
John Burroughs
Amerykański eseita i naturalista, zm. 1921 r.
Jak daleko jesteśmy od domu?
Jarosłav Hasek
Czeski pisarz i satyryk, zm. 1923 r.
Czyniąc zarzuty lekarzowi, który odmówił mu ostatniego kieliszka wódki.
Jednakże oszukujesz mnie!
Józef Conrad Korzeniowski
Brytyjski pisarz polskiego pochodzenia, autor "Jądra ciemności", zmarł w 1924 r.
Do swojej żony Jessie.
Czuję się lepiej tego rana. Mogę zawsze wyprowadzić ciebie z równowagi.
Anatol France
Francuski pisarz i krytyk, zm. 1924 r.
To jest to, co jest podobne do umierania. To zabiera wiele czasu. Mamo!
Franz Kafka
Niemieckojęzyczny pisarz pochodzenia żydowskiego, zm. 1924 r.
Żądając, aby jego wszystkie papiery zostały spalone.
Nie będzie żadnego dowodu, że ja kiedykolwiek byłem pisarzem.
Włodzimierz Majakowski
Rosyjski poeta, popełnił samobójstwo w 1930 r.
Ostatnim zapiskiem ostrzegł przed naśladowaniem go.
Nie polecam tego innym.
John Galsworthy
Brytyjski powieściopisarz, autor "Sagi rodu Forsytów", zm. 1933 r.
Poza przemową, Galsworthy napisał pośpiesznie zapis śmierci.
Miałem zbytnie upodobanie do przyjemnych okoliczności.
Gilbert Keith Chesterton
Brytyjski eseista, krytyk, powieściopisarz i poeta, zm. 1936 r.
Sprawa jest jasna: to jest pomiędzy światłem a ciemnością i każdy musi wybrać swoją stronę.
Gabriele d'Anununzio
Włoski poeta i powieściopisarz, zm. 1938 r.
Znudziłem się, znudziłem się!
Virginia Woolf
Angielska powieściopisarka, popełniła samobójstwo przez utopienie się w 1941 r.
Mam przeczucie, że będę obłąkana. Nie mogę sobie ani trochę dłużej radzić w tych strasznych czasach. Słyszę głosy i nie mogę skupić się na mojej pracy. Walczyłam, ale nie mogę walczyć ani trochę dłużej. Jestem dłużna wam całe moje szczęście, ale nie mogę sobie dłużej radzić i marnuję wasze życie.
James Joyce
Irlandzki pisarz, zm. 1941 r.
Czy nikt nie zrozumie?
Georg Bernard Shaw
Irlandzki dramaturg, ziennikarz, zm. 1950 r.
Do swojej pielęgniarki.
Siostro, ty próbujesz mnie podtrzymywać przy życiu jak starą osobliwość. Ale ja jestem spełniony, jestem skończony. Zamierzam umrzeć.
Andre Gide
Francuski powieścipisarz, zm. 1951 r.
Jest dobrze.
Sinclair Lewis
Amerykański powieściopisarz, zm. 1951 r.
Jestem szczęśliwy. Niech Bóg błogosławi was wszystkich.
Dylan Thomas
Walijski poeta, zm. 1953 r.
Wypiłem osiemnaście czystych whisky i myślę, że to rekord. Po 39 latach, to wszystko, co uczyniłem.
Borys Pasternak
Rosyjski poeta i powieściopisarz, zm. 1960 r.
Żegnajcie... dlaczego mam krwotok?
Pablo Picasso
Malarz hiszpański, jeden z najbardziej wszechstronnych i aktywnych artystów, zm. 1973 r.
Wypij ze mną.
Allen Ginsberg
Amerykański poeta i radykał, zm. 1997 r.
Jestem w pełni szczęśliwy. Niewyrażalnie szczęśliwy.
Wyboru dokonał Jan Chrzan
portal LM, wrzesień 2013
