"Dzieje wsi pomorskiej. VI Międzynarodowa Konferencja Naukowa"; materiały pod redakcją A. Chludzińskiego i R. Gazińskiego; Gminny Zespół Oświaty i Kultury w Dygowie oraz Wydawnictwo JASNE, Pruszcz Gdański 2007, str. 320.
Wanda Skalska
W maju 2007 roku w Kłopotowie (gmina Dygowo) odbyła się VI Międzynarodowa Konferencja Naukowa poświęcona dziejom pomorskiej wsi. Zaś plonem trzydniowej konferencji jest solidnie pod względem merytorycznym opracowana, dwujęzyczna (języki polski i niemiecki) publikacja zawierająca wystąpienia i analizy naukowców oraz zaproszonych gości. Materiały, dopełnione barwnymi fotografiami, mapami i tabelami, zredagowali i przygotowali do druku Andrzej Chludziński i Radosław Gaziński. Liczącą ponad trzysta stron księgę podzielono na cztery działy: archeologię i historię, etnografię i literaturoznawstwo, językoznawstwo oraz krajoznawstwo.
Bogactwo faktograficzne zaintryguje niejednego historyka czy archeologa. Nawet zwykły czytelnik znajdzie tu wiele smaczków dla siebie. Mnie najbardziej zaciekawiły wątki etnograficzne, literaturoznawcze i językoznawcze. A pośród nich między innymi materiały Marii i Waldemara Witków „Tradycje regionalne w życiu mieszkańców Zdrojów – dzielnicy Szczecina”, Andrzeja Chludzińskiego „Antroponimy równe nazwom wsi pomorskich w Liber beneficiorum Domus Corone Marie prope Rugenwold (1406-1528)”, a też „O zawołaniach na zwierzęta w Kociewiu” (Lucyna Warda-Radys) i „Kaszubskie nazwy przekąsek zimnych i gorących” (Róża Wosiak-Śliwa).
Jednak ze zrozumiałych względów wyjątkowo mocno przykuły moją uwagę omówienia, które przygotowali Adela Kuik-Kalinowska oraz Daniel Kalinowski. D. Kalinowski napisał o literaturze pamiętnikarskiej („Odzyskiwanie Pomorza Środkowego”) - odnotowującej realia powstającego po II wojnie światowej życia Polaków na Pomorzu. Natomiast Adela Kuik-Kalinowska opracowała materiał tyczący mitu Północy w rzeczywistości wiejskiej.
Jak podaje za udokumentowanymi źródłami autorka, myślenie w kategoriach mitów kulturowych wywodzi się przede wszystkim z filozofii Johanna Gottfrieda Herdera, Jojanna Georga Hamanna, Friedricha Schlegla czy Friedricha Schellinga. Romantyczny mit w wysokim stopniu wiązał się z ówczesnymi koncepcjami poznania, poezji i historii.
„Specyfikę realizacji mitu Północy – powiada A. Kuik-Kalinowska – w rzeczywistości wiejskiej opisuję tutaj poprzez cztery typy pisarstwa: powieści i opowiadania Anny Łajming, opowiadania Jana Drzeżdżona, prozę Erwina Kruka i opowieści-wspomnienia Karen Blixen. Oczywiście jest to tylko zasygnalizowanie rozległej problematyki obecnej w różnych literaturach narodów basenu Morza Bałtyckiego. Przywołane nazwiska i utwory uznaję za znaczące elementy zjawisk literackich obecnych w tradycji polskiej, kaszubskiej i duńskiej.”
Niezwykłe to przybliżenie fenomenu 'wspólnoty odmienności', wartego bliższej analizy.
Publikacja, wsparta finansowo przez Unię Europejską, niestety nie jest osiągalna w sprzedaży. Zainteresowanych odsyłam do wydawcy, podając dokładny adres: Wydawnictwo JASNE, ul. Polskich Kolejarzy 33 A, 83000 Pruszcz Gdański, tel/fax +48 58 682 12 43; e-mail: Адрес электронной почты защищен от спам-ботов. Для просмотра адреса в вашем браузере должен быть включен Javascript.; www.wydawnictwo-jasne.pl
Latarnia Morska 4 (8) 2007 / 1 (9) 2008
