Marcowy numer "Pomeranii"

 

Ukazał się marcowy numer miesięcznika społeczno-kulturalnego "Pomerania": 3 (441) 2011. Założone w 1963 r. pismo wydaje Zarząd Główny Zrzesznia Kaszubsko-Pomorskiego w Gdańsku. Kilka materiałów w bieżącym numerze poświęcono zbliżającemu się spisowi powszechnemu (od 1 kwietnia do 30 czerwca 2011). Ta banalna z pozoru czynność Głównego Urzędu Statystycznego wśród Kaszubów budzi emocje. Dlaczego? Już na wstępie mówi o tym redaktor naczelny Edmund Szczesiak: Poprzedni spis powszechny był nieudany. Prawdę wyparł fałsz. A stało się tak dlatego, że niewłaściwie sformułowano pytania. Kaszubi nie mogli zadeklarować swojej przynależności etnicznej. Kazano im wybierać: Polak czy Kaszuba? (...)

O spisie powszechnym można też m. in. przeczytać rozmowy Sławomira Lewandowskiego z wojewodą pomorskim Romanem Zaborowskim ("Uzyskać bardziej miarodajne wyniki") oraz Karoliny Serkowskiej z prof. dr. hab. Brunonem Synakiem ("Czarno-żółta tożsamość").
Rok bieżący ogłoszono rokiem Floriana Ceynowy - zasłużonego dla kaszubszczyzny pisarza, etnografa i folklorysty, zmarłego w 1881 r. I właśnie F. Ceynowie poświęcony jest felieton Kazimierza Ostrowskiego, a też obszerny materiał "Życiorys wielokrotnie złożony" Sławomira Cholchy.
Sporo znajdziemy w numerze tekstów poświęconego literaturze i nowym książkom. Między innymi mowa jest o zbiorze wspomnień, referatów i zapisów rozmów W hołdzie Wielkiemu Kaszubie. Gerard Labuda (1916-2010). Rzecz wydała Oficyna CZEC Wojciecha Kiedrowskiego, który dokonał wyboru tesktów i przygotował całość do druku. Opublikowano też trzy krótkie utwory ze świeżo wydanego zbioru Opowiedz mi bajkę. Zbiór wydano w wersji dwujęzycznej, dzięki staraniu Nadbałtyckiego Centrum Kultury w Gdańsku. Koordynatorem tego projektu była Monika Bąkowska-Łajming, wyboru tekstów dokonał Dusan-Vladislav Pazdjerski, zilustrowała Ewa Poklewska-Koziełło, zaś na kaszubski przełożyła Danuta Pioch. Do książki w starannej edytorsko formie dołączono płytę CD, z której wysłuchać można bajek w wersjach - polskiej i kaszubskiej.
Nadto są kaszubskojęzyczne wiersze na Wielki Post i zabawne opowiadanie Marii Block napisane w gwarze kociewskiej "Sapy i chruchle" (z dołączonego minisłowniczka dowiemy się, że w tłumaczeniu na j. polski tajemniczo brzmiąca sapa to katar, a nie mniej intrygujący chruchel to kaszel).
Przy marcowym numerze "Pomeranii" jest też kaszubskojęzyczny dodatek literacki "Stegna" - nr 1 (19) 2011. Licząca 36 stron "Stegna", w mniejszym od "Pomeranii" formacie, ukazuje się w rytmie kwartalnym.
Warto też wspomnieć o felietonie Marii Pająkowskiej-Kensik "Życie bez książek - to straszne...". Tak zaczyna autorka swój ciekawy tekst:
Pamiętam, jak kilka lat temu, a może kilkanaście (czas biegnie z coraz większym przyspieszeniem) wstrząsnęły mną, wypowiedziane przez jednego z poważnych polskich reżyserów, słowa, że kończą się „ludzie książki, więc pora umierać”. Wymieniona rzeczownikowa przydawka po­winna być traktowana tak jak określenie „ludzie czynu”, „człowiek wielkiego serca” itp.
Żyjąc w czasach, gdy książka kształtowała wyobraźnię, przynosiła wiedzę o świecie itd., umacniałam w sobie przeświadczenie, że bez książek życie jest tylko biologicznym trwaniem. Przecież mówiono: „kto czyta, żyje wielokrotnie”. Czytanie literatury było zawsze wielkim przeżyciem. Poznawanie losów tych, co przed nami, i tych, którzy w odległych zakątkach wielkiego świata poprzez różnorodne kultury tworzą obraz ludzkiego istnienia – to była właśnie szansa na zwielokrotnienie przeżyć, czyli bogate życie. Zamożność domu byłam skłonna oceniać według liczby książek. Dlatego jako wielką pochwałę przyjęłam kiedyś wypowiedź mojej siostrzenicy, że u mnie jest bardzo dużo książek, „chyba aż tysiąc”...
 
Poza tym w marcowym numerze m. in.:
Òrmùzdowô Skra 2010 – fotoreportaż Beaty Sulickiej
Andrzéj Bùsler Czas Wiôldżégò Pòstu
Magdalena Kurek Skwer godny księcia
Małgorzata Pospieszna-Zienkiewicz Barka z ludzkich serc
Grégór J. Schramke Strzéż sã dochtora!
Daniel Kalinowski Dobrze wykształcić
Tomôsz Ùrbańsczi „Bò nôùka to miecz i wid”
Bernard Hinz Zmierzałem do Prądzony
Seweryn Pauch Ofiara dwóch totalitaryzmów
Hana Makùrôt Pragmatika kaszëbskòjãzëcznégò dolmaczënkù
Bògùmiła Cërockô Historiô rôd sã pòwtôrzô
Słôwk Klas Baną przez mãkã
Tómk Fópka „Kòl Jónka Mùzykańta” abò ùdba na bezsztrómòwą jimrã
Rómk Drzéżdżónk Pëlckòwskô bina

Większość artykułów przełożono na język kaszubski, publikując obok wersji polskojęzycznej. Autorami tłumaczeń są Danuta Pioch, Bòżena Ùgòwskô i Hana Makùrôt.
Jak zwykle znajdziemy wpięty do wnętrza numeru edukacyjny dodatek „Najô Ùczba”

Strona internetowa "Pomeranii" http://www.kaszubi.pl/o/pomerania

• Prev
• Next