27 stycznia zmarł
Marian Grześczak; ur. 22.03.1934 r. w Nochowie k. Śremu.
Poeta, prozaik, dramaturg, eseista, tłumacz, krytyk literacki, redaktor.
W latach 1952-1956 studiował polonistykę i bohemistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Był współzałożycielem i kierownikiem artystycznym Klubu Studenckiego Odnowa oraz współtwórcą grupy poetyckiej Wierzbak. Współredagował kilka czasopism, między innymi „Poezję”, „Scenę”, „Tygodnik Kulturalny” i „Twórczość”. W latach 1990-1996 był konsulem w Czechosłowacji i radcą ambasady w Republice Słowackiej oraz dyrektorem Instytutu Polskiego w Bratysławie. W latach 1996-1999 pełnił funkcję prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Mieszkał w Ząbkach pod Warszawą.
Opublikował wiele tomów wierszy, w tym:
Lumpenezje (1960 - nagroda za najlepszy debiut roku),
Wyjście z pozorów (1961),
Gęste światło (1965),
Naczynie poważne (1967),
Jasność (1970),
Człowiek dźwiga ciężary (1972),
Sierpień, tętnienie (1975),
Kwartał wierszy (1980),
Niebo jaskółek (1999),
Atena strząsająca oliwki (2003),
Baran na złotej morwie (2004). Autor antologii poetyckich:
Stadion ze słów. Sport w poetyckiej polszczyźnie (1985),
Antologia izraelska (1995),
Snutki (2006),
Widziane w blasku. Czwartek w czerni (wybór poematów, 2006).
W początkowej twórczości
Grześczaka wyraźnie zaznaczają się wpływy awangardy, między innymi fascynacja miastem, w późniejszych zbiorach wyraźniejsza staje się refleksja nad historią i cywilizacją, wzmaga się niepokój moralny i pesymizm, którego źródła należy upatrywać w coraz silniejszym poczuciu przemijania i śmierci.
Marian Grześczak jest również autorem głośnej powieści Odyseja, odyseja (1976), osadzonej w poznańskich realiach pierwszej połowy lat pięćdziesiątych. Z pozostałych jego utworów prozatorskich i eseistycznych należałoby wymienić:
Trzeci wiersz (1973),
Prawdziwe zmyślanie (1974, książka dla dzieci),
Tomasz (1982),
Opowiadanie Kasperka (1986 - I nagroda w światowym konkursie na opowiadanie w Arnsberg, Niemcy).
Do utworów scenicznych i radiowych
Grześczaka należą między innymi:
Kurt (1962),
Liturgia (1971),
Dionizos Faust (1975),
101. pieśń Boskiej komedii (1983),
Ptaszki (1986),
Ukoronowanie (1987).
Marian Grześczak przetłumaczył na język polski utwory wielu poetów czeskich, słowackich, chorwackich, rosyjskich i izraelskich. Do najcelniejszych zaliczają się jego przekłady poezji
Frantiska Halasa, Vladimira Holana, Miroslava Holuba, Jirego Pilara i Jaroslava Seiferta. Także utwory poetyckie i prozatorskie Mariana Grześczaka zostały przetłumaczone na kilka języków (czeski, francuski, słowacki, niemiecki, angielski, słoweński, rosyjski i inne).
Wyróżniono go wieloma nagrodami, między innymi: nagrodą Czerwonej Róży (1960), nagrodami w konkursach z okazji igrzysk olimpijskich w Mexico City (1968) i Monachium (1972), nagrodą im.
Stanisława Piętaka (1975), nagrodą Ministra Kultury za całokształt twórczości (1999), i ostatnio nagrodą im.
Władysława Reymonta oraz Złotym Wawrzynem Olimpijskim (2004).
W roku 2000
Marianowi Grześczakowi nadano godność Honorowego Poety Skopje.
Więcej o autorze i jego twórczości na stronie internetowej:
www.grzesczak.art.pl/